ინგლისისა და საქართველოს სამოქალაქო და საეკლესიო ნაცნობობის ძველი ისტორია ფართო საზოგადოებისათვის თითქმის სრულიად უცნობია. შესაძლებელია, ბევრმა კიდეც გაიკვირვოს და იფიქროს: ღრმა წარსულში, ტექნიკური პროგრესის წინა ხანაში, რა ნაცნობობა და ურთიერთობა მოხერხდებოდა მანძილით ესოდენ დაშორებულ რეგიონებს შორის? ვფიქრობთ, ამ და მსგავსი შეკითხვების მქონეთა რაოდენობა დიდია, რადგან ეს საკითხი დღემდე მონოგრაფიულად შესწავლილი არაა. ამასთანავე: თუკი სპონტანურად რამე შესწავლილა და აკადემიურ სივრცეში გამოქვეყნებულა, მასზე რიგით მკითხველებს ძნელად მიუწვდებათ ხელი. არადა ვიცით, რომ ამ უბანზე რამდენიმე მკვლევარმა იმუშავა და არაერთი ცნობა და დოკუმენტი მოიძია. მათი გამოვლენის, შესწავლისა და ქართველი მკითხველის წინაშე წარმოჩენისათვის ჩვენგან მადლობას პირველ რიგში დევიდ ლანგი, მედეა სურგულაძე, გურამ შარაძე, მედეა აბაშიძე,…
ავტორი: rd_adm
საქართველოს მოსახლეობა, დაახლოებით, 3.7 მილიონია, სომხეთის – 3.1 მილიონი, აზერბაიჯანის – 10.2 მილიონი. ანუ, სამი ქვეყნის მოსახლეობის ჯამი 17 მილიონამდე ადის. გახსნილი საზღვრების, ჰარმონიზებული კანონმდებლობისა და ერთიანი ეკონომიკური სივრცის პირობებში, საკმაოდ ხელშესახები ბაზარია საერთაშორისო ინვესტიციებისა და ვაჭრობისათვის. თუმცა, ყარაბაღის პირველი ომიდან მოყოლებული, სომხეთის საზღვარი ჩაკეტილია როგორც აზერბაიჯანთან, ასევე კიდევ ერთ მეზობელ თურქეთთანაც; კოვიდ პანდემიამდე, ჩვეულებრივ, მოგზაურს საქართველო-აზერბაიჯანის საზღვრის გადასალახად სჭირდებოდა ორიდან ოთხ საათამდე დრო; თბილისიდან ბაქომდე მატარებლით მგზავრობას დაახლოებით 14 საათი სჭირდებოდა; ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში, აზერბაიჯანის სახმელეთო საზღვარი მთლიანად ჩაკეტილია, ხოლო თბილისსა და ბაქოს შორის ავიმიმოსვლა – საკმაოდ ძვირი. უფრო მეტიც, აზერბაიჯანში ჩასულ მოგზაურს თუ პასპორტში სომხურ სასაზღვრო ბეჭედს…
„ჩვენი ქვეყანა, რუსეთი ათასი წლის არის. დროის ამ წარმოუდგენელ პერიოდში, რომელიც რთულია ადამიანის ცხოვრების ხანგრძლივობას შეუსაბამო, წინაპრებმა განუმეორებელი და უნიკალური ცივილიზაციის, გრანდიოზული მოვლენების და ადამიანური გენიის მიღწევების საზოგადოების შექმნა შეძლეს“. ამ სიტყვებით იხსნება სასწავლო სახელმძღვანელო „რუსული სახელმწიფოებრიობის საფუძვლები“. იგი უფრო პუტინის მორიგ გამოსვლას ჰგავს, ვიდრე ტექსტს სახელმძღვანელოდან. თუმცა ყურადღებას უდაოდ იმსახურებს, რადგან მისი დახმარებით უფრო ადვილად შეგვიძლია გავიგოთ, თუ რა ინსტრუმენტებს იყენებს რუსული იდეოლოგია და რატომ არის იგი ადამიანთა ნაწილისთვის მიმზიდველი. ლიბერალური მედია, რომელიც ამ სახელმძღვანელოს შესახებ წერდა, ძირითადად ყველაზე უხეშ პროპაგანდისტულ შტამპებს აშუქებდა – მაგალითად, ვეგანობის სიკვდილის კულტად წარმოჩენას. თუმცა ამ წიგნში არის იდეა, რომელიც სხვადასხვა თემების და თავების…
1920-1921 წლებში საბჭოთა რუსეთმა დაასრულა სამხრეთ კავკასიის დამოუკიდებელი სახელმწიფოების ოკუპაცია. „ხალხთა ძმობის“ წითელმა იმპერიამ მემკვიდრეობად მეფის ხელისუფლებისგან და რესპუბლიკებისგან დატოვებული ტერიტორიული და ეთნიკური კონფლიქტები მიიღო. ბოლშევიკები შეუდგნენ სასაზღვრო საკითხების გადაწყვეტას. 1921 წლის მარტში საბჭოთა რუსეთმა, მოსკოვის ხელშეკრულებით, ქემალისტურ თურქეთთან გაინაწილა სამხრეთ კავკასიის ტერიტორიები. ართვინის, არტაანისა და ყარსის რაიონები გადაეცა თურქეთს; ბათუმის ოლქი, ავტონომიური სტატუსით, დარჩა საქართველოს; ნახჭევანი, ასევე ავტონომიური სტატუსით, შეუერთდა აზერბაიჯანს. ეს იყო იმპერიალისტური, მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტის ტიპის შეთანხმება, რომლის მიხედვითაც ორი დიდი რეგიონული სახელმწიფო ინაწილებდა მეზობელი პატარა ქვეყნების ტერიტორიებს, მათ დაუკითხავად და მათი მონაწილეობის გარეშე. უფრო მეტიც, 1921 წლის 16 მარტს, ხელშეკრულების ხელმოწერის მომენტისთვის, არც ლენინის რუსეთს და არც…
ბოლო ორი საუკუნის ამბავია, რომ სამხრეთ კავკასიისთვის საფრთხე ჩრდილოეთიდან მოდის. მანამდე, ისტორიულად, ეს საფრთხე სამხრეთიდან მოდიოდა. შესაბამისად, საქართველოს სამხრეთელი მეზობლები პირველ დარტყმას საკუთარ თავზე იღებდნენ და ქვეყნისთვის ბუფერის როლს ასრულებდნენ. არაბული შემოსევების შედეგად განადგურდა დღევანდელი აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე მდებარე ალბანეთის სახელმწიფო, რომელსაც ქართველების მონათესავე ანბანი ჰქონდა და ერთმორწმუნესაც წარმოადგენდა. მეთერთმეტე საუკუნეში განადგურდა კავკასიის ბოლო სომხური სამეფო. აქედან მოყოლებული 1918 წლამდე, მთელი ცხრა საუკუნის მანძილზე, ქართველები და სომხები გვერდიგვერდაც ცხოვრობდნენ და ერთ ქალაქშიც, მაგრამ მათ სახელმწიფოებს ერთმანეთის მეზობლად არ უცხოვრიათ. აზერბაიჯანის ერთიანი სახელმწიფო ისტორიაში პირველად სწორედ 1918 წელს შეიქმნა. მთელი შუა საუკუნეების მანძილზე, სამხრეთიდან მომავალი მუსლიმური დაწოლა სომხურ მოსახლეობას საქართველოსკენ მიგრაციას აიძულებდა;…
2025 წლის თებერვალი ისტორიული მოვლენებით დატვირთული აღმოჩნდა. აშშ-ს ახალმა ვიცე-პრეზიდენტმა ჯეი დი ვენსმა მიუნხენის უსაფრთხოების კონფერენციაზე ევროპული ქვეყნები დემოკრატიული ღირებულებების ღალატში დაადანაშაულა. რამდენიმე დღეში კი აშშ-ს და რუსეთის დელეგაციებმა ერ-რიადში შეხვედრა გამართეს, სადაც არა მხოლოდ ორმხრივი ურთიერთობების ნორმალიზებაზე შეთანხმდნენ, არამედ უკრაინაში მიმდინარე ომის დასრულების პროცესიც წამოიწყეს – უკრაინის გარეშე. პარალელურად დონალდ ტრამპმა კიევის განცხადებები რუსეთთან სამშვიდობო მოლაპარაკებებზე გააკრიტიკა და უკრაინის პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის „დიქტატორი“ უწოდა. 28 თებერვალს, თეთრ სახლში სტუმრობის დროს დონალდ ტრამპმა და მისი ადმინისტრაციის წარმომადგენლებმა ზელენსკი მესამე მსოფლიო ომთან სახიფათო თამაშში და ომის გაგრძელების სურვილში საჯაროდ დაადანაშაულეს. ტრამპის მოლაპარაკებების სტრატეგია მოლაპარაკებათა აგრესიული სტრატეგია, რომლის თაყვანისმცემლადაც პრეზიდენტი ტრამპი ითვლება,…
2025 წლის 23 თებერვალი გერმანიის ფედერალური არჩევნების დღეა, ოთხმოცმილიონიანი ქვეყანა საკანონმდებლო ორგანოს ახალ შემადგენლობას ირჩევს. 21-ე მოწვევის ბუნდესტაგი ევროპის მოწინავე ქვეყნის მომდევნო მთავრობას დააკომპლექტებს. აღსანიშნავია, რომ გერმანელებს საარჩევნო უბნებზე გამოცხადება ნახევარი წელიწადით ადრე უწევთ, მინისტრთა კაბინეტის წევრებს შორის უთანხმოებამ ვადამდელი არჩევნების დანიშვნა გარდაუვალი გახადა. 2021 წელს გერმანიის ისტორიაში უპრეცენდენტო მოვლენა მოხდა – საპარლამენტო უმრავლესობის ჩამოყალიბებას სამი პარტიის გაერთიანება დასჭირდა (აქამდე ორი ძალის შეთანხმებაც საკმარისი იყო). სოციალ-დემოკრატების თაოსნობით შეიქმნა ე.წ. „პროგრესული კოალიცია“, რომლის შემადგენლობაში მშრომელთა პარტიის გარდა თავისუფალი დემოკრატები (ლიბერალები) და მწვანეებიც გაერთიანდნენ. სამსუბიექტიანი მინისტრთა კაბინეტის მუშაობა ურთულეს პერიოდს დაემთხვა, კანცლერად არჩეულ ოლაფ შოლცს ერთდროულად მოუწია რამდენიმე უმნიშვნელოვანესი გამოწვევის დაძლევა. პანდემიის…
რამდენიმე წლის წინ პუტინის რეჟიმის ლექსიკონით მხოლოდ ინტელექტუალთა მცირე წრე იყო დაინტერესებული – ის ადამიანები, რომელთა კვლევის საგანსაც წარმოადგენს, თუ რა ტერმინების წყალობით იქმნება სახელმწიფო იდეოლოგიის ქიმერები. დღეს, როდესაც რეჟიმი ღიად დიქტატორულ სახეს ატარებს და მეზობელ ქვეყანაში ღია სამხედრო კონფლიქტის ორგანიზატორია, მისი ლეგიტიმურობის წყაროების გამოვლენა პოლიტიკური მნიშვნელობის ამოცანად იქცა. 2022 წელს უკრაინაში ომის დაწყებამ რუსულ პოლიტიკურ პროპაგანდაში გარკვეული ტერმინები აქტუალურად აქცია. „რუსული სამყარო“ და „ისტორიული რუსეთი“ პუტინის ოფიციალური იდეოლოგიის ერთ-ერთ საკვანძო ელემენტად იქცა, რომელიც უკრაინაში სამხედრო შეჭრის ლეგიტიმაციისთვის გამოიყენება. ამ ორივე ტერმინს დიდი ისტორია აქვს და სხვადასხვა დროსა და პოლიტიკურ მოცემულობაში ისინი განსხვავებული შინაარსით იტვირთებოდა. სტატიაში „რუსული სამყაროს“ და „ისტორიული…
1918 წლის 26 მაისს გამოცხადდა საქართველოს დამოუკიდებლობა. რუსეთის იმპერიაში არ არსებულა პოლიტიკური ერთეული „საქართველო“. უფრო მეტიც, ბოლოს ასეთი ერთეული მე-15 საუკუნის მიწურულს დაიშალა. რ უნდა ყოფილიყო ახალი საქართველოს საზღვრები? ამ საკითხმა არაერთი ომი, შეტაკება და კონფლიქტი გამოიწვია. ეს სტატია ეხება აფხაზეთის გარშემო საქართველოსა და დენიკინის რუსეთის მოხალისეთა არმიას შორის არსებულ კონფლიქტს. ის ეფუძნება ჩემს მიერ ჩატარებულ კვლევებს საქართველოს ეროვნულ არქივში და ბრიტანეთის ეროვნულ არქივში; ჰარვარდის უნივერსიტეტის ლამონტის ბიბლიოთეკაში, კოლუმბიის უნივერსიტეტის იშვიათ წიგნთა და ხელნაწერთა ბიბლიოთეკაში და ჰუვერის ინსტიტუტის ბიბლიოთეკასა და არქივში დაცულია „თეთრი რუსების“ არქივები. მქონდა პატივი და პრივილეგია ერთ-ერთ პირველს მეკვლია ეს ხელუხლებელი დოკუმენტები. ბლოგის ფორმატი ბევრის თქმის საშუალებას…
„ტრადიციული ფასეულობები“ – თანამედროვე რუსული რეჟიმის ერთ-ერთი ყველაზე მდგრადი რიტორიკული კონსტრუქციაა. იგი პრეზიდენტის, პატრიარქის და პარლამენტარების სიტყვებში უკრაინაში შეჭრამდე დიდი ხნით ადრე გამოჩნდა და რუსულ პოლიტიკაში კონსერვატორული შემობრუნების სიმბოლოდ იქცა. „ტრადიციული ფასეულობების“ კონცეფციამ სოციალური პოლიტიკის საერთო კონსერვატორული ორიენტაცია ჩამოაყალიბა, რომელიც პირველ რიგში ოჯახის, სექსუალობის და ა.შ. თემებს მოიცავდა. 2022 წლის ნოემბერში, უკრაინაში მიმდინარე ომის ფონზე, პუტინმა ხელი მოაწერა განკარგულებას „ტრადიციული ფასეულობების“ შესახებ, სადაც ისინი პირველად აღინიშნა: ადამიანის სიცოცხლე, ღირსება, უფლება და თავისუფლება; პატრიოტიზმი; მოქალაქეობა; სამშობლოს სამსახური და პასუხისმგებლობა მის ბედისწერაზე; მაღალი ზნეობრივი იდეალები; მყარი ოჯახი; შემოქმედებითი შრომა; სულიერის უპირატესობა მატერიალურზე და ა.შ. განკარგულების თანახმად, ეს ფასეულობები ქრისტიანობიდან, ისლამიდან, ბუდიზმიდან, იუდაიზმიდან…
